Yasa Dışı Bahis Nedir?
Şans oyunları ve bahis, zahmetsiz ve cezbedici para kazanma yolu olarak görülmektedir. Bu yolla kişiler, düşük bir sermaye ve emek ile çeşitli dallarda gerçekleştirilen spor müsabakalarının sonucunu, skorunu veya diğer bahis konularını doğru tahmin etmek suretiyle yüksek kazanç elde etmeyi amaçlamaktadırlar. Bağımlılık seviyelerine varan bu fiilin toplumda görülmesini azaltmak ve yasadışı bahis suçlarını işleyen insanları yaptırıma bağlamak amacıyla hukukumuz 7258 sayılı Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanunu yürürlüğe koymuştur.
Ülkemizde; spor dallarında gerçekleşen müsabakalar üzerinde Spor Toto Teşkilat Başkanlığı’nın düzenlemediği ya da ilgili mevzuatına göre düzenletmediği bahis ve şans oyunlarının oynatılması, oynanması için yer veya imkân sağlanması, özendirilmesi ya da bu oyunlara ilişkin para trafiğine aracılık edilmesi, 7258 sayılı Kanun’un 5’inci maddesi kapsamında suç olarak düzenlenmiştir. Ayrıca yasadışı bahis ve şans oyunlarını oynamak da aynı kanunun m.5/1-d hükmü ile bir kabahat olarak düzenlenmiştir.
7258 sayılı kanunun 5. maddesine göre yasadışı bahis suçu ve kabahati teşkil eden fiiller şunlardır:
- Sabit ihtimalli veya müşterek bahis oynatma suçu,
- Yasadışı bahis oynanmasına yer veya imkân sağlama suçu,
- Yurt dışında oynatılan her çeşit bahis veya şans oyunlarının Türkiye’den oynanmasına imkân sağlama suçu,
- Yasadışı bahis suçları ile bağlantılı paranın nakline aracılık etme suçu,
- Kişileri reklam vermek ve sair surette yasadışı bahis oynamasına teşvik etme suçu,
- Yasadışı bahis oynama kabahati.
Yasa Dışı Bahis Oynatma Suçu ve Cezası
Öğretide bu suçla korunan hukuki yarar; genel ahlâk, toplum ve çocukların kumardan korunması ve bunların yanında devletin verdiği izin ve yetkiye dayanarak bahis ve şans oyunu düzenleyen kişilerle bu kişilerin gelirlerinden pay alan kamu kurum ve kuruluşlarının malî çıkarlarıdır.
Yasa dışı bahis oynatma suçunun konusu hukuka aykırı şekilde bahis veya şans oyunu oynayan kişilerdir. Bu suçlar herkes tarafından işlenebilir.
Dolayısıyla özgü suç niteliği taşımazlar. Bir görüş suçun mağdurunun Spor Toto Teşkilât Başkanlığı olduğunu ileri sürmüştür. Bir diğer görüş ise, yasa dışı bahis veya şans oyunu suçlarının mağdurunun bütün toplum olduğunu savunmaktadır.
Yasa dışı bahis oynatma suçu; spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli ve müşterek bahis veya şans oyunlarını oynatma ya da oynanmasına yer veya imkân sağlama fiilleriyle işlenebilir. Oynatmak fiili, yasa dışı bahsi bizzat düzenlemek veya düzenlenmesi sürecine katılan kişilerden olmak şeklinde anlaşılmalıdır. Bu suç kapsamında işlenecek bahis ve şans oyunu oynatma suçlarının oluşabilmesi için, bu fiillerin Kanun tarafından verilen yetkiye dayalı olmaksızın işlenmesi gerekmektedir. Bu suçların tamamlanabilmesi için belirli bir neticenin ortaya çıkmasına gerek bulunmamaktadır. Dolayısıyla bu suçlar neticesiz suçlardandır.
Spor Toto Teşkilat Başkanlığı’nın verdiği ruhsatlar dışında, izinsiz bahis oynatmak 7258 s. Kanun’da cezalandırılan bir suçtur. Yasa dışı bahis oynatma suçunun cezası, üç yıldan beş yıla kadar hapistir. Hapis cezasına ek olarak on bin güne kadar adli para cezası öngörülmüştür.
Yasa Dışı Bahis İçin Yer ve İmkân Sağlama Suçu ve Cezası
Suçun oluşumu için failin bahis veya şans oyunlarını oynaması için başkalarına yer veya imkân sağlaması gerekir. Yer sağlama, faile gerekli fiziksel ortamın sağlanması; imkân sağlama ise yasa dışı bahis veya şans oyunları oynanmasına sağlayacak teknik altyapıyı sunmak şeklinde anlaşılmalıdır.
Spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli ve müşterek bahis veya şans oyunlarının oynanmasına yer veya imkân sağlayanlar üç yıldan beş yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılır.
Yasa Dışı Bahis Oynama Suçu ve Cezası
Bahis oynamak, suç değil kabahat olarak düzenlenmiştir. Bu nedenle yasadışı bahis oynama idari para cezası yaptırımını gerektirmektedir. Adli para cezası, idari para cezasından farklı olarak ödenmediğinde hapis cezası ile sonuçlanabilecek bir yaptırım türüdür. İdari para cezası, suç karşılığında verilen bir ceza olmadığı için ödenmediği zaman hapis cezasına çevrilemez. İdari para cezasında yetkili kurum illerde valilik ilçelerde kaymakamdır. Verilecek cezanın miktarının tayini konusunda idari amirin takdiri geçerli olmaktadır.
Spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis veya şans oyunlarını oynayanlar mahallin en büyük mülki idare amiri tarafından beş bin liradan yirmi bin liraya kadar idari para cezası ile cezalandırılır.
Kumarın Oynanması ve Oynatılması Suçundan Farkı
Kumarın oynanması ve oynatılması ise farklı bir suçu oluşturur. Bahis, iddiasında haklı çıkacak tarafa bir şey verilmesini kabul eden sözlü anlaşma demektir. Kumar ise bir oyunda ortaya mal yahut paranın konulmasıdır, ceza kanunundaki tanımına göre kazanç amacıyla icra edilen ve kar ve zararın talihe bağlı olduğu oyunlardır. Bahis bir sözleşmedir. Kumar ise oyunun bir niteliğidir. Kumar oynanması 5326 sayılı Kabahatler Kanunu madde 34’te düzenlenmiştir. Kumar oynanması için yer ve imkân sağlama suçu ise 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu madde 228’de düzenlenmiştir.
Yasadışı Bahis Suçunda Görevli ve Yetkili Mahkeme
Yasadışı bahis suçunda görevli mahkeme suçun işlendiği yer Asliye Ceza Mahkemesidir. Verilecek idari para cezasında görevli suçun işlendiği yer en büyük mülki amiridir.
İnternet Üzerinden Yurt Dışında Bahis Oynamaya İmkân Sağlama Suçu ve Cezası
Yurt dışında oynatılan her çeşit bahis veya şans oyunlarının Türkiye’den oynanmasına imkân sağlama, 7258 sayılı Kanunun m.5/1-b maddesinde suç olarak düzenlenmiştir. Failin cezalandırılan eylemi, yurtdışında oynatılan bahis oyunlarına internet yoluyla erişim sağlayarak Türkiye’de oynanmasına imkân sağlamadır. Failin işlettiği veya zilyedi olduğu yerden kendisinin veya başkalarının sadece yurt dışı bağlantılı bahis sitelerine girmesi tek başına suçun işlendiğinin kanıt olamaz.
Yurt dışında oynatılan spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis ya da şans oyunlarının internet yoluyla ve sair suretle erişim sağlayarak Türkiye’den oynanmasına imkân sağlayan kişiler, dört yıldan altı yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.
Yasadışı Bahis Oynamaya Teşvik Etme Suçu
Bahis suçlarına teşvik etme internet üzerinde sık sık rastlanan bir fiildir. Kişileri reklam vermek ve sair surette spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis ya da şans oyunlarını oynamaya teşvik edenler, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve üç bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılır. Kanunda reklam verme veya “sair surette” şeklinde bir ibare yer aldığından bir iddia bayisinin el ilanı dağıtması veya cep telefonuna mesaj göndermesi bahis suçlarına teşvik olarak sayılır.
Yasadışı Bahis Oynatma Suçlarında Tedbirler
- Teknik takip tedbirleri: Ceza Muhakemesi Kanunu’nda düzenlenen tüm teknik takip tedbirleri 7258 sayılı kanun çerçevesinde düzenlenmiş olan yasadışı bahis suçlarına da uygulanabilecektir. Teknik takip tedbirleri; “iletişimin denetlenmesi”, “gizli soruşturmacı”, “teknik araçlarla izleme” tedbirleridir.
- Eşya veya kazanç müsaderesi tedbiri: Yasadışı bahis suçlarıyla bağlantılı olarak; spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis veya şans oyunlarının oynanmasına tahsis edilen veya oynanmasında kullanılan ya da suçun konusunu oluşturan eşya ile bu oyunların oynanması için ortaya konulan veya oynanması suretiyle elde edilen her türlü mal varlığı değeri, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun eşya ve kazanç müsaderesine ilişkin hükümlerine göre müsadere edilir. Suça karışan tüzel kişilere Türk Ceza Kanunu madde 60 kapsamında tüzel kişilere özgü güvenlik tedbirleri uygulanır.
- Taşınmazlara, hak ve alacaklara el koyma tedbiri: Somut delillere dayanan kuvvetli şüphe sebebi bulunan hallerde, şüpheli veya sanığa ait şu değerlere el konulabilir: taşınmazlar, kara, deniz veya hava ulaşım araçların, banka veya diğer malî kurumlardaki her türlü hesap, gerçek veya tüzel kişiler nezdindeki her türlü hak ve alacaklar, kıymetli evrak, ortağı bulunduğu şirketteki ortaklık payları, kiralık kasa mevcutları, diğer malvarlığı değerleri.
- Erişimin engellenmesi: Suçun oluşumunda kullanılan internet siteleri hakkında 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunun erişimin engellenmesine ilişkin hükümler uygulanır. Bunun anlamı internet sitelerinin alan adından erişimi engellenebilir, IP adresinden erişimi engellenebilir, içeriğe (URL) erişimi engellenebilir.
- Yasadışı bahis oynatma suçunda işyerinin mühürlenerek kapatılması: Suçun işlendiği işyerleri suçun işlendiği yerdeki en büyük mülki idare amiri tarafından ihtarda bulunmaksızın üç ay süreyle mühürlenerek kapatılır. Bu iş yerlerinin işyeri açma ve çalışma ruhsatları beş gün içinde iptal edilir.
Sonuç
Kişilerin bahis ve şans oyunlarına karşı olan ilgilerinin göz ardı edilmemesi ve yasadışı bahsi tercih etmelerinin sebeplerinin analizi ve bu sebeplerin ortadan kaldırılması, suçla mücadele yönünde daha yerinde olacaktır. Esasen son çare olan ceza hukukuyla yasadışı bahsin önüne ancak sınırlı düzeyde geçilebilmektedir. Kişilerin yasadışı bahis ve şans oyunlarına karşı bilinçlendirilmesi ve norma uygun hareket etmeleri için teşvik edilmeleri de bu suçla mücadeleyi kolaylaştıracaktır.